Według najbardziej aktualnych danych z Krajowego Rejestru Nowotworów w 2008 roku w Polsce u obu płci odnotowano łącznie ponad 14 600 zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego i ponad 10 400 spowodowanych przez nie zgonów. Jeśli weźmie się pod uwagę, że populacyjne rejestry nowotworowe zaniżają zwykle liczbę zachorowań i zgonów o około 20%, rzeczywiste liczby mogą okazać się jeszcze wyższe. Jednak nawet z danych wynika, że w Polsce co 40 minut wykrywa się kolejny przypadek raka jelita grubego, a mniej więcej co godzinę jedna osoba umiera z powodu tego nowotworu.
Dla państw rozwiniętych charakterystyczna jest stosunkowo niska umieralność z powodu nowotworów jelita grubego. W Polsce jednak prawidłowość ta nie znajduje potwierdzenia. Analiza wskaźników śmiertelności (liczby zgonów spowodowanych dana chorobową podzielonej przez liczbę zachorowań) wskazuje, że w naszym kraju z powodu raka jelita grubego umiera około 71 % chorych na ten nowotwór. Potwierdzają to wyniki badania EUROCARE-3, porównującego odsetki przeżyć 5-letnich pacjentów z nowotworami złośliwymi jelita grubego. Polska z wartościami 26-28% zajmuje w tych klasyfikacjach jedną z ostatnich pozycji. Tymczasem w przodujących krajach europejskich odsetki przeżyć 5-letnich sięgają ponad 50%.
Objawy raka jelita grubego
Pierwsze objawy rozwijającego się raka jelita grubego często umykają uwadze pacjenta, ponieważ są bardzo niespecyficzne i w większości przypadków przypominają powszechne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
Należą do nich:
- Długotrwałe lub naprzemiennie występujące biegunki bądź zaparcia
- Skurczowe, nawrotowe bóle brzucha
- Parcie na stolec, które nie ustępuje po wypróżnieniu
- Zmniejszenie średnicy wydalanego stolca
- Podbarwiony krwią stolec
- Krwawienie z odbytu
- Osłabienie i przemęczenie
Rozpoznawanie
Rutynowe postępowanie w przypadku podejrzenia raka jelita grubego obejmuje wywiad lekarski połączony z badaniem fizykalnym, badanie endoskopowe lub obrazowe jelita grubego oraz badania laboratoryjne krwi.
Oprócz rutynowych pytań, w trakcie zbierania wywiadu należy ocenić rodowód onkologiczny pacjenta. Badanie fizykalne powinno obejmować przede wszystkim badanie palpacyjne (omacywanie brzucha), badanie per rectum, czyli badanie odbytnicy wprowadzonym przez odbyt palcem, oraz ocenę obwodowych węzłów chłonnych (pachwinowych, nadobojczykowych).
Spośród badań endoskopowych przy podejrzeniu raka jelita grubego najczęściej zaleca się kolonoskopię. Zamiast niej można wykonać sigmoidoskopię lub rektoskopię, mają one jednak znacznie węższe zastosowanie. Czasem zamiast badania endoskopowego wykonuje się jedno z badań obrazowych: wlew doodbytniczy z kontrastem lub z podwójnym kontrastem albo tak zwaną wirtualną kolonoskopię.
Profilaktyka
Zapobieganie rakowi jelita grubego, czyli profilaktyka, składa się z trzech etapów. Etap pierwszy, profilaktyka pierwotna, to zapobieganie rozwojowi choroby poprzez eliminację zewnętrznych czynników ryzyka lub zmniejszenie narażenia na nie. Etap drugi, czyli profilaktyka wtórna, polega na wczesnym wykrywaniu nowotworu. Chorobę diagnozuje się stadium, w którym nie daje jeszcze objawów i jest w znacznym stopniu wyleczalna. Trzeci rodzaj profilaktyki dotyczy osób, u których choroba występuje w stadium klinicznym. Działania profilaktyki późnej (trzeciorzędowej) mają na celu zmniejszenie ryzyka zgonu i niedopuszczenie do poważnych, trwałych skutków choroby pod postacią różnego stopnia inwalidztwa.
Tekst pochodzi ze strony mamhakanaraka.pl